Cầu trục: Tổng quan, phân loại và ứng dụng thực tế

Cầu trục là một loại thiết bị dùng để nâng, hạ và di chuyển hàng hóa có khối lượng lớn trong nhà máy, xí nghiệp một cách dễ dàng, nhanh chóng và an toàn.

Cụ thể cầu trục là gì? Cấu tạo của cầu trục như thế nào? Có những loại cần trục nào? Hãy cùng Đông Châu tìm hiểu trong bài viết này nhé.

Cầu trục là gì ?

Cầu trục (hay còn gọi là cầu trục công nghiệp, cầu trục), dùng để di chuyển các vật nặng hoặc cồng kềnh phía trên nhà xưởng thay vì di chuyển theo lối đi trên sàn là thiết bị có khả năng nâng hạ và di chuyển các vật nặng từ nơi này sang nơi khác. Xem danh mục sản phẩm Cần trục điều khiển bằng điện, bằng sức người hoặc bằng khí nén từ núm vặn, cabin điều khiển, điều khiển từ xa. Cầu trục được sử dụng phổ biến để di chuyển nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, bảo quản, bốc xếp hàng hóa trong nhà xưởng, kho bãi ngoài trời và phục vụ tại các ga tàu hoặc bến cảng.

Có những loại cầu trục nào?

Hiện nay, có các cách phân loại cầu trục như sau:

Theo chủng loại 

Cầu trục dầm đơn

Cầu trục dầm đôi

Theo dẫn động cơ cấu

• Cầu trục dẫn động bằng tay: Cơ cấu được dẫn động bằng hệ thống tời thủ công (hệ thống nhông xích bằng tay …)
• Cần trục truyền động điện: Cơ cấu dẫn động điện (Palăng cáp điện, pa lăng xích điện …)

Theo kiểu dáng kết cấu dầm

• Kết cấu dầm chính (Treo)
• Kết cấu hai dầm chính (Dầm Kép)
• Kết cấu chùm hộp.
• Kết cấu dầm giàn.

Theo cách tựa của dầm cầu trục lên đường ray di chuyển

• Cần trục tựa (Palăng tường)
• Cần trục treo (liên kết của dầm chính bên dưới đường ray)

Theo môi trường làm việc của cầu trục

Hiện nay, cách phân loại này rất đa dạng, nó được gọi với các mục đích của cầu trục như:

• Cần trục cảng: Nâng hạ container; hàng có trọng tải lớn
• Cần trục chống cháy nổ: Dùng cho các nhà máy nhiệt điện khí, gas, nhiệt điện than, …
• Cần trục thủy điện: Phục vụ quá trình vận hành và làm việc khi lắp đặt, sửa chữa tuabin máy phát, trạm nguồn, van xả nước …
• Cần trục luyện kim: Làm việc trong các xưởng luyện kim có nhiệt độ rất cao và điều kiện làm việc chịu nhiệt.
• Cần trục gắp: Cần trục kiểu cẩu dùng để tải các vật liệu rời (than, cát, rác …)
• Cần trục bánh từ: Cần trục móc cẩu là loại nam châm điện chuyên dùng để tải thép tấm, …

Cấu tạo và phân loại cầu trục

Kết cấu cầu trục gồm 1 hoặc nhiều palang, lắp trên khung xe đẩy di chuyển trái phải, dọc theo dầm chính của cầu trục đơn hoặc cầu trục đôi. Dầm chính của cầu trục được liên kết với dầm phụ (thiết bị di chuyển của cầu trục) ở hai đầu dầm chính được đỡ bằng bu lông. Dầm phụ có tác dụng giúp toàn bộ cầu trục di chuyển trên các ray bố trí dọc theo chiều dài nhà xưởng. Chi tiết như sau:

• Palăng (vận thăng): là thiết bị chính, đóng vai trò nâng hạ vật liệu và cơ cấu di chuyển dọc theo dầm chính (trái – phải). Pallet đồng bộ được nhập khẩu trực tiếp từ các nhà sản xuất thiết bị uy tín có xuất xứ tại Trung Quốc, Hàn Quốc hoặc Nhật Bản. Có hai loại pa lăng xích phổ biến là pa lăng xích và pa lăng cáp điện. Pa lăng xích phù hợp với các loại cầu trục có tải trọng nâng nhỏ từ 500kg đến 5 tấn. Palang cáp điện có sức nâng từ 1 tấn trở lên với các loại tiêu chuẩn 1 tấn, 2 tấn, 3 tấn, 5 tấn, 7,5 tấn, 10 tấn, 15 tấn, 20 tấn, 30 tấn, 40 tấn, 50 tấn. Cả pallet xích và pallet cáp đều có cấu trúc tủ điều khiển đầy đủ, cơ cấu tang trống con lăn, động cơ và tay cầm điều khiển đi kèm.
• Dầm chính cầu trục (main girder): Kết cấu hình chữ I hoặc hình hộp, 1 dầm hoặc 2 dầm tùy loại cầu trục. Kết cấu dầm chính được thiết kế và chế tạo phù hợp với quy mô nhà xưởng thực tế của khách hàng. Khi thiết kế dầm chính phải tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn TCVN 4244-2005 về chế tạo thiết bị nâng và đảm bảo độ võng của dầm chính không vượt quá dung sai cho phép.
• Dầm biên hay dầm đầu (End Carriage): Hồ sơ dạng hộp, được gia công chính xác, được gắn vào bánh xe cần trục và cơ cấu động cơ cần trục.
• Thiết bị điện cầu trục: Bao gồm hệ thống cấp điện cho vận thăng, hệ thống cấp điện cho cầu trục và tủ điện điều khiển cầu trục. Thông thường, các thiết bị điện cho cầu trục được nhập khẩu 100% từ Đài Loan, Hàn Quốc và được tích hợp lên cầu trục sau khi các thiết bị và kết cấu cơ khí đã được lắp ráp hoàn chỉnh. Trên thị trường hiện nay, có một số thương hiệu thiết bị điện phổ biến như dây cáp điện Shentai, máng Hardword C và linh kiện bảng điện LS-Korea, biến tần LS, Schnieder, v.v.

Phân loại cầu trục theo cấu tạo

• Cầu trục dầm đơn: 1 kết cấu dầm chính liên kết với dầm phụ ở 2 đầu. Cầu trục dầm đơn được trang bị pa lăng hoặc cơ cấu nâng di chuyển dưới dầm chính. Đôi khi nó được gọi là cầu trục dầm đơn là cầu trục đáy.
• Cầu trục dầm đôi: Kết cấu liên kết 2 đầu dầm chính với 2 bộ dầm phụ ở 2 đầu. Cầu trục dầm đôi thường được trang bị pa lăng dầm đôi di chuyển phía trên dầm chính. Vô lăng dầm đôi có khung bánh xe với bốn bánh độc lập.
• Cần trục quay: là loại cầu trục trong đó cần trục quay quanh cột cố định hoặc quanh trụ thẳng đứng gắn vào tường.
• Cầu trục dựa tường: là loại cầu trục trong đó một bên dầm chạy trên tường nhà xưởng. Cầu trục treo tường có tính cơ động tương tự như cầu trục dầm đơn, dầm đôi.
• Cầu trục monorail: là loại cầu trục cố định có hai đầu dầm. Bánh lái chỉ di chuyển trái phải dọc theo chiều dài của dầm chính.
• Cầu trục treo: là loại cầu trục trong đó cơ cấu di chuyển cầu trục (dầm phụ) được treo bên dưới dầm đỡ ray. Cần trục treo thường bị nhầm lẫn với cầu trục dầm đơn do cấu tạo gần như giống hệt nhau.
• Cầu trục dầm hộp: kết cấu dầm chính dạng hộp lắp ghép từ thép tấm. Dầm chính dạng hộp nâng cao khả năng chịu tải của cầu trục cũng như nới rộng bánh xe (xe đẩy) giường.
• Cầu trục giàn không gian: kết cấu dạng dầm, bằng thép các loại, bố trí ngang, dọc dầm chính giúp nâng cao tải trọng và khẩu độ của cầu trục.
• Cầu trục dầm chữ I: có kết cấu dầm thép chữ I đúc tiêu chuẩn và đôi khi là kết cấu dầm thép chữ H phức hợp.
• Cần trục tháp: thường được gọi là cần trục tháp – được sử dụng để nâng hoặc di chuyển các vật nặng tại công trình xây dựng. Đôi khi cũng hoạt động trong các cảng biển hoặc tàu thuyền. Khi đó chúng ta có thể gọi nó là chân đế hay cần trục cột.
• Cần trục Stacker: Là loại cần trục mà thiết bị dùng để nâng và hạ không phải là bánh xe. Cần trục được trang bị một cơ cấu nâng hạ đặc biệt, chuyên dụng.

Ứng dụng cầu trục

• Lắp ráp, ghép nối sản phẩm: Dùng để di chuyển các bộ phận, bán thành phẩm trong dây chuyền sản xuất.
• Vận chuyển: Nâng và hạ thành phẩm từ dây chuyền sản xuất lên phương tiện vận chuyển.
• Nâng giữ chi tiết: được sử dụng để nâng các bộ phận đang được sản xuất.
• Kho hàng: Vận chuyển hàng hóa nặng ra vào kho.

Kiểm tra cầu trục

Kiểm định kỹ thuật an toàn cầu trục là quá trình đánh giá sự phù hợp về tình trạng kỹ thuật của thiết bị với tiêu chuẩn, quy chuẩn hiện hành để đảm bảo an toàn khi sử dụng thiết bị.

Kiểm định cầu trục là hoạt động bắt buộc theo quy định của cơ quan quản lý Nhà nước khi sử dụng thiết bị này.

Các hình thức kiểm tra an toàn cầu trục:

• Kiểm tra cầu trục 1 lần: sau khi lắp đặt cầu trục trước khi đưa vào sử dụng
• Kiểm tra định kỳ: khi hết thời hạn kiểm định trên phiếu kết quả kiểm định cầu trục
• Chế độ kiểm tra bất thường: sau khi cải tạo, đại tu hoặc khi có sự cố và đã sửa chữa xong. Khi thay đổi vị trí lắp đặt hoặc ngừng sử dụng trên 12 tháng.

Tại sao chúng ta phải kiểm tra cầu trục?

Việc kiểm tra an toàn cầu trục mang lại những lợi ích sau:

• Đảm bảo an toàn cho người vận hành
• Đảm bảo an toàn cho hàng hóa, tránh hư hỏng cơ sở vật chất
• Tuân thủ các quy định hiện hành khi sử dụng thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động

Kiểm tra cầu trục dựa trên những tiêu chí nào ?

Các tiêu chuẩn và quy định được sử dụng trong việc kiểm tra cần trục phải được chính quyền địa phương phê duyệt.

• QCVN 07: 2012 / BLĐTBXH, Quy chuẩn quốc gia về an toàn lao động đối với thiết bị nâng.
• TCVN 4244: 2005, Thiết kế, chế tạo và thử nghiệm thiết bị nâng
• TCVN5206: 1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu an toàn đối với đối trọng và bộ ổn định trọng lượng
• TCVN 5207: 1990, Máy nâng hạ – Yêu cầu chung về an toàn
• TCVN5209: 1990, Thiết bị nâng – Yêu cầu an toàn đối với thiết bị điện
• TCVN 5179: 90, Máy nâng – Yêu cầu thử thủy lực về an toàn
• TCVN9358: 2012 Lắp đặt thiết bị nối đất cho nhà công nghiệp – Yêu cầu chung
• Chất lượng được đánh giá theo tiêu chuẩn nước ngoài nhưng không được thấp hơn mức quy định trong nước

Lời kết

Trên đây là một số thông tin về thiết bị cầu trục. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình lựa chọn sản phẩm.

dongchautech.com June 17, 2022